Hùng Long Tự hay còn gọi là Chùa Sư Muôn tọa lạc tại tại thị trấn Dương Đông là một trong những điểm du lịch nhất định không thể bỏ qua khi đến du lịch Phú Quốc. Chùa có tên chữ Hán là Hùng Long Tự.
Chùa Sư Muôn được xây dựng năm 1932 bởi nhà sư Nguyễn Kim Muôn (1892-1946), hiệu là Giai Minh. Sư Muôn xuất thân là một nhân viên kế toán của ngân hàng Đông Dương, sau thời gian ngộ đạo đã đi tu và truyền đạo ở các nơi như đảo Thổ Chu, đảo Hòn Thơm, cuối cùng dừng chân ở Phú Quốc và chọn đỉnh núi Điện Tiên xây chùa Hùng Long. Tại Phú Quốc, ông được cư dân tín nhiệm và theo học rất đông. Trong thời gian chiến tranh, chùa bị bom đạn tàn phá.
Sư là người yêu nước nên có tham gia phong trào cách mạng và từng tổ chức nuôi chứa người yêu nước trong khu vực chùa. Và cũng chính vì thế mà năm 1946 khi Pháp đổ bộ lên Phú Quốc đã đốt rụi ngôi chùa, sư bị giam cầm… Năm 1946 trong lần về thăm chùa, sư Muôn có di ngôn: “Sau này ta chết, không có đám ma cũng không có mồ mả. Nếu đệ tử có nhớ, lấy ngày mồng 8 tháng 10 làm kỷ niệm”. Từ đó sư Muôn đi biệt tích… Về sau, một đệ tử của ông là sư Minh Út đã cho tu sửa lại chùa.
Từ cổng tam quan nằm ven con đường 2 làn xe Dương Đông – Hàm Minh, đi ngược lên triền núi với nhiều cây xanh nằm ven con đường uốn lượn khoảng 1km là đến chùa. Nhưng để lên đến ngôi chánh điện, du khách phải leo 60 bậc đá, số bậc vừa đủ để bước thoải mái, vừa ẩn chứa ý nghĩa thâm sâu của vòng quay đời người (lục thập hoa giáp).
Chùa nằm trên triền núi, xung quanh cây cối xanh tốt, tạo cho du khách cảm giác thư thái. Trước chùa có tượng Quan Âm tọa trên tòa sen, hai bên là hai khối đá tự nhiên mang hình dáng “rồng chầu, hổ phục”. Từ đây nhìn xuôi triền núi theo hướng Tây Bắc là thảm cỏ tranh xanh mướt, những vườn tiêu thắng tắp vuông vức nổi lên giữa nền xanh đậm của vườn cổ thụ, những mái nhà ẩn hiện dưới bóng khói, bóng mây.
Sau chùa là núi có nhiều cây to cao vút. Nước từ khe cao chảy xuống chân chùa, chia làm nhiều ngách bao bọc quanh thềm, chảy vào sân sau; ngách khác len lỏi dưới rặng tre để xuống triền sim. Đến đây, du khách sẽ cảm nhận được sự bình lặng, tôn nghiêm nơi cửa Phật.
Chánh điện được xây dựng theo lối kiến trúc dân gian truyền thống. Chánh điện dựng trên nền đá cao 3m, bên trong bày trí đơn giản với tượng Phật tổ và các vị Bồ tát. Phía trước “Đại hùng bảo điện” là đôi rồng (long) ôm cột theo thế dũng mãnh, tượng trưng cho tên “chính quy” của ngôi chùa: “Hùng Long” (tiếng Hán là Hùng Long tự).
Tuy nhiên, phía sau chánh điện mới thực sự là thế giới để du khách khám phá. Nếu đi theo hướng bên trái, đầu tiên là giếng nước mang bên trong nhiều câu chuyện mang tính huyền thoại. Tuy chỉ sâu khoảng 2m và tọa lạc trên triền núi, nhưng quanh năm giếng luôn đầy nước xanh trong, không chỉ đáp ứng sinh hoạt trong chùa mà còn cung cấp cho xóm dân cư dưới chân núi.
Từ đây leo thêm 50m là đến cây kơ-nia khoảng 200 tuổi, dưới gốc to hơn vòng tay người lớn là tượng Phật Thích Ca ngồi tĩnh tâm với nụ cười hoan hỷ. Cách đó không xa về hướng Tây là bảo tháp của các vị tiền bối (ni) nằm giữa bạt ngàn sim xanh mướt.
Nếu theo hướng bên trái chánh điện, leo bậc đá khoảng 200m là ngôi chùa tổ do tổ khai sơn Thiền sư Giai Minh, tên thật là Nguyễn Kim Môn (1892 – 1946), được người đời gọi là sư Muôn, xây dựng vào năm 1930.
Do nhiều thăng trầm lịch sử, có lúc ngôi chùa bị đổi thành am. Mãi đến đời trụ trì thứ 4 Minh Úc, chùa mới được xây dựng lại và chính thức lấy lại tên Hùng Long. Nhưng đến đời trụ trì thứ 5, Hùng Long tự mới được đầu tư xây dựng khang trang như ngày nay. Tuy vậy, người dân địa phương vẫn quen gọi đây là chùa Sư Muôn, để tưởng nhớ đến vị sư khai sáng có lòng yêu nước nồng nàn…
Cao cao phía trái ngôi chánh điện là di tích chùa tổ. Do bom đạn chiến tranh, chùa tổ đã không còn. Giờ đây, ngay trên nền chùa cũ đã được xây dựng lại kiến trúc mới, nhưng du khách vẫn có thể dễ dàng cảm nhận được chuyện xưa. Bởi không xa đó là ngôi nhà tưởng niệm với bia đá ghi lại câu chuyện về vị tổ khai sơn: Thiền sư Gia Minh, cùng những bài kệ đầy tính thâm sâu của triết lý nhà Phật…
Xem thêm: Lễ hội Dinh Cậu Phú Quốc